Pelajari keputusan pilihan raya Sweden.

Sumber: Utusan Malaysia Online.
Tarikh siar: 22 September 2010.

Penulis: Tan Sri Dr. Nordin Kardi

MUNGKIN tiada intelektual politik di Malaysia, apa lagi orang ramai yang sudi mengambil perhatian terhadap keputusan pilihan raya umum (PRU) Sweden baru-baru ini. Maklumlah Sweden hanyalah sebuah negara kecil yang berpenduduk kurang daripada 10 juta. Namun kepada yang berminat, mungkin keputusan pilihan raya itu ada pengajarannya kepada Malaysia.

Menyusul daripada trend keputusan pilihan raya Britain dan Australia yang menghampirkan tiada satu parti dapat menubuhkan kerajaan, Sweden juga mengalaminya. Alliance of Sweden yang menggabungkan empat parti iaitu Parti Morderat, Parti Christian Democrat, Parti Liberal dan Parti Centre, bukan sahaja namanya seakan-akan Barisan Nasional (BN), malah pendekatannya juga sangat pragmatik, moderat dan mengambil pendirian sederhana, tetapi tidak mendapat mandat yang jelas.

Berbanding BN yang memenangi majoriti relatif besar (hanya tidak mempunyai dua per tiga majoriti), Alliance of Sweden hanya memenangi 173 daripada 349 kerusi. Semasa mengambil alih kerajaan daripada Social Democrat pada tahun 2006 pun, Alliance of Sweden yang diketuai oleh Fredrik Reinfeldt, hanya memiliki tujuh kerusi majoriti.

Yang menarik dalam pilihan raya Sweden adalah sikap 'sporting' pemimpin Mona Sahlin dari Social Democrat yang mengisytiharkan mengaku kalah, tidak seperti parti-parti yang kalah di Malaysia dalam pilihan raya 2008, cuba menggoda atau membeli calon-calon dari parti lain meskipun Mona Sahlin mempunyai potensi membentuk kerajaan campuran parti-parti kecil dengan jumlah kerusi 176.

Mona Sahlin mengisytiharkan, "parti kami gagal menarik dan meyakinkan majoriti. Alliance of Sweeden telah berjaya mendapatkan majoriti itu. Oleh itu, kami serahkan kepada Reinfeldt untuk terus menerajui Sweden". Terserlah semangat kesukanan dan etika berpolitik di sana.

Yang menariknya, Perdana Menteri Fredrik Reinfeldt yang dibenarkan membentuk kerajaan dengan hanya 173 daripada 349 tidak langsung memberi gambaran partinya kalah atau lemah seperti riuh rendahnya BN yang saling salah menyalahkan sesama sendiri. Dengan yakin dan tegas, Reinfeldt mengisytiharkan bahawa dia tidak akan sekali-kali tunduk dan mengajak parti ekstrem kanan Sweden Democrat untuk membentuk kerajaan.

Dengan hanya menguasai kerusi kurang daripada separuh kerusi Parlimen keseluruhan, Alliance of Sweden tidak sekali-kali menunjukkan diri mereka sebuah parti yang cuba berpaut kepada apa saja bagi mengelak mati lemas. Serta, tidak juga ada mana-mana parti dalam perikatan itu yang tiba-tiba berusaha menukar imej daripada moderat kepada ekstrem bagi menarik golongan pengundi tertentu seperti terjadi dalam komponen BN berikutan keputusan 2008.

Seperti di Malaysia, isu-isu pilihan raya Sweden juga dipenuhi oleh isu pendatang asing yang mewakili 14 peratus penduduknya; isu media yang dikuasai oleh pemerintah dan isu sama ada Sweden patut menyertai Kesatuan Eropah sepenuhnya. Sweden adalah negara yang pernah mengadakan referendum untuk tidak menyertai mata wang Kesatuan Eropah dan menolak penyertaan dalam Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara (NATO). Pendekatannya dalam Eropah menyamai ZOPFAN di ASEAN yang dijuarai oleh Malaysia.

Mungkin ada yang menyoal lagi, mengapa saya seperti bersungguh-sungguh mengajak orang Malaysia memandang ke Sweden? Sambil itu, tentu ramai juga yang masih ingat keputusan pilihan raya umum 1999 di Malaysia. Masa itu, Malaysia menghadapi krisis ekonomi. Masa itulah juga, saya telah dijemput untuk berkhidmat di Jabatan Perdana Menteri dan berpeluang menghadiri mesyuarat pasca-Kabinet setiap Rabu yang dipengerusikan oleh Tun Dr. Mahathir Mohamad.

Setelah sekian lama, orang hanya tahu Mahathir hanya melihat Jepun dan dasar pandang ke Timur. Tetapi sebaik ekonomi Asia dilanda krisis, kita mula terdengar suara kekebalan negara-negara Scandinavia dari segi ekonomi. Dalam ranking daya saing, seringkali muncul negara-negara dalam kelompok itu di senarai teratas. Demikian juga dengan ranking negara yang paling tidak korup. Di situ bermulanya minat untuk mengikuti perkembangan negara dalam kelompok itu. Bagaimana mereka menjadi seperti mereka sekarang?

Polisi ekonomi Malaysia di bawah Datuk Seri Najib Tun Razak, antara lain menekankan tentang usaha menjadikan Malaysia negara berpendapatan tinggi. Sweden dan rakan-rakannya di Scandinavia telah berada pada kedudukan itu. Ekonomi mereka sangat kuat. Pengangguran seperti di Malaysia, menghampiri kosong. Ini menjadikan Sweden, seperti Malaysia, menjadi tumpuan pendatang asing yang kini telah mencapai 14 peratus.

Kerajaan Sweden juga secara rasmi dipanggil Kingdom of Sweden, sama seperti Malaysia (jika kerajaan (beraja) disamakan dengan Kingdom). Daripada 78 tahun usia kerajaan Sweden, 65 tahun daripadanya (Malaysia 55 tahun jika mengambil kira pilihan raya 1955) dikuasai oleh satu kerajaan sahaja. Ini menyebabkan politik Sweden sangat stabil dan dapat membina dasar negara yang sangat mantap dengan pendekatan negara kebajikan yang sangat pemurah.

Taraf hidup dan jangka hayat penduduknya adalah nombor satu dalam dunia iaitu 79 tahun untuk lelaki dan 83 untuk perempuan. Pendapatan perkapitanya AS$50,940 (Bank Dunia, 2008), melampaui apa yang dicita-citakan oleh Najib untuk menjadikan Malaysia yang rakyatnya berpendapatan tinggi.

Rumusan kepada perbincangan ini ialah bagaimana pemimpin Malaysia harus menghadapi PRU ke-13. Apakah janji-janji yang akan ditawarkan oleh pelbagai parti kepada rakyat. Bolehkah janji memberi pendapatan tinggi kepada rakyat menjadi janji yang meyakinkan? Bolehkah tahap tanpa rasuah mencapai kedudukan seperti Sweden sekarang? Apakah cara melaksanakan janji mengurangkan jenayah, terutamanya yang dikaitkan dengan pendatang asing?

Cita-cita Malaysia ingin menjadi negara maju sepenuhnya telah pun dicapai oleh Sweden. Namun rakyat Sweden tetap tidak memberi undi majoriti dua pertiga kepada parti yang membentuk kerajaan. Jika demikian, apakah yang rakyat mahu? Hal seperti inilah yang perlu diselami apa yang terkandung di dalam jiwa rakyat.

Bagaimana pengundi harus mendidik parti-parti yang bertanding memahami etika pertandingan. Jika jelas mereka mempunyai kerusi yang sedikit, meskipun berpotensi untuk berkongsi dengan parti kecil yang lain, penghormatan perlu diberi kepada parti yang paling banyak mendapat kerusi.

Di Malaysia, ada Dewan Negeri yang pernah dikuasai oleh parti yang mempunyai bilangan kerusi yang sangat sedikit, hanya semata-mata adanya 'perkongsian politik selesa', sehingga terjadi lawak jenaka siapa yang patut jadi Speaker Dewan. Kira-kira 65 tahun daripada 78 tahun Sweden berada dalam satu kerajaan, membolehkannya menjadi seperti sekarang, sepatutnya menjadi sedikit panduan kepada pengundi-pengundi Malaysia menjelang PRU ke-13 nanti.

Namun yang menarik hati saya mengenai Sweden ialah kaitannya dengan isi tulisan saya di Utusan Malaysia mengenai Negara Perniagaan, iaitu Sweden mempunyai hubungan 'private-public' yang tiada taranya yang dibanggakan sebagai "the Swedish-Model'.

Tan Sri Dr. Nordin Kardi ialah Profesor di Kolej Sastera dan Sains, Universiti Utara Malaysia.

Source: http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0922&pub=Utusan_Malaysia&sec=Rencana&pg=re_08.htm