2012/05/06
Pameran Raja Kita di Istana Negara lama pamer titik mula
Institusi Raja Berperlembagaan
ANDAI ditanya, ramai mampu mengenali dan menyebut dengan
tepat nama Yang di-Pertuan Agong merangkap Ketua Negara yang baru menaiki
takhta. Apatah pula, episod pertabalan Baginda masih segar dalam ingatan rakyat
jelata apabila dilangsungkan dalam majlis gilang gemilang di Istana Negara
Baru, Jalan Duta, 11 April lalu.
Bagi pelajar sekolah khususnya, mereka wajib mengenali susur
galur sejarah termasuk Tanah Melayu dan kewujudan Institusi Raja
Berperlembagaan selepas kerajaan menjadikan mata pelajaran Sejarah sebagai
subjek wajib lulus bagi peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) mulai 2013.
Dilaksanakan sebagai mata pelajaran teras mengikut Kurikulum
Standard Sekolah Rendah (KSSR), mata pelajaran Sejarah sebelum ini hanya subjek
teras pada peringkat sekolah menengah yang wajib diambil semua pelajar namun
tidak wajib lulus. Itu pengetahuan pada dasarnya saja, namun persoalan utama
yang menjadi polemik dan perlu dibincangkan masyarakat hari ini ialah bilakah
bermulanya titik penubuhan Institusi Raja Perlembagaan?
Baru-baru ini, RONA berpeluang menelusuri Pameran Raja Kita
yang diadakan selama dua bulan bermula 16 April lalu, anjuran bersama Jabatan
Muzium Malaysia dan Bahagian Pendaftaran, Istana Negara Lama.
Objektif pameran adalah menjelaskan peranan dan kedudukan
institusi Yang di-Pertuan Agong dan konsep Raja Berperlembagaan dalam sistem
pemerintahan demokrasi berparlimen yang diamalkan di negara kita,
memperkenalkan Baginda dan Raja Permaisuri Agong kepada rakyat jelata,
memaparkan kepentingan institusi dan mempertahankan kegemilangan serta
kedaulatan institusi Yang di-Pertuan Agong.
Ketua Pengarah Muzium Negara, Datuk Ibrahim Ismail,
masyarakat hari ini semakin kurang pengetahuan membabitkan Institusi
Perlembagaan Raja-Raja Melayu sekali gus membuatkan generasi hari ini semakin
buta sejarah.
Kurang berminat, enggan menelusuri sejarah akar umbi
tinggalan warisan nenek moyang, terlampau membuka minda terhadap pembangunan
pesat negara dan kelantangan bersuara meminta hak masing-masing menyebabkan
sejarah Kesultanan Melayu seolah-olah 'tenggelam' dan 'terbenam' di bawah arus
pemodenan semasa.
Namun, adakah masyarakat sedar bilakah institusi Raja
Berperlembagaan di negara kita bermula?
Ibrahim berkata, sejarah kesultanan Melayu di Malaysia
bermula daripada Kerajaan Langkasuka purba dan Kerajaan Melayu Melaka, diikuti
penubuhan Majlis Raja-Raja oleh British bagi menyatukan beberapa buah negeri
menjadi negeri Melayu Bersekutu pada 1 Julai 1896. Manakala institusi Yang
di-Pertuan Agong dalam kalangan sembilan Sultan dan Raja dipraktikkan hanya
selepas Malaysia mencapai kemerdekaan pada 1957.
“Institusi Raja Berperlembagaan adalah institusi tertinggi
dalam Perlembagaan Malaysia, selari dengan Demokrasi Berparlimen. Manakala
institusi Yang di-Pertuan Agong menduduki tangga teratas carta hierarki kuasa
pemerintahan Persekutuan Malaysia serta mempunyai kedudukan istimewa seperti
diperuntukkan dalam Perlembagaan Persekutuan.
“Pemilihan Yang di-Pertuan Agong dijalankan melalui undian
sulit oleh sembilan Raja-Raja Melayu yang memerintah di sembilan negeri
Persekutuan iaitu Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor,
Pahang, Terengganu dan Kelantan.
“Ini menjadikan baginda sebagai individu berkedudukan
terutama dalam Malaysia, diikuti Raja Permaisuri Agong, Raja-raja Negeri dan
Yang Dipertua empat negeri iaitu Pulau Pinang, Melaka, Sabah dan Sarawak,”
katanya ketika ditemubual Rona, baru-baru ini.
Jelasnya, kedudukan Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua
Negara termaktub dalam Perkara 32 Perlembagaan Persekutuan dan Baginda adalah
lambang kedaulatan, ketaatan, perpaduan, kebesaran serta kemuliaan negara.
“Setiap Raja layak bergelar Yang di-Pertuan Agong namun ada
beberapa syarat yang tidak melayakkan seorang Raja ditabalkan sebagai Ketua
Negara iaitu belum dewasa, tidak berhasrat menjadi Yang di-Pertuan Agong, dan
lain-lain berkaitan tatacara dan urusan pelantikan Yang di-Pertuan Agong.
“Apabila Raja ditawarkan jawatan tertinggi itu menerima
tawaran, maka Majlis Raja-Raja akan mengisytiharkan Baginda dipilih sebagai
Yang di-Pertuan Agong dan Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja akan memberitahu keputusan
pemilihan itu secara bertulis kepada dua Dewan Parlimen iaitu Dewan Negara
serta Dewan Rakyat,” kata Ibrahim lagi.
Jelasnya, dalam menjalankan bidang tugas, Baginda
dikehendaki menurut nasihat Jemaah Menteri namun, tidak boleh dipecat daripada
jawatan. Jemaah Menteri dan Parlimen tiada kuasa memecat baginda sebaliknya,
kuasa memecat terletak pada Majlis Raja-Raja dengan kelulusan
sekurang-kurangnya lima ahli Majlis menyokong keputusan undian berkenaan.
Semasa pelantikan pertabalan, Baginda dikehendaki angkat
sumpah masa pelantikan dalam Mesyuarat Majlis Raja-raja di hadapan Ketua Hakim
Negara. Antara ikrar Baginda adalah berjanji taat setia, memelihara kesucian
Agama Islam, menjalankan tugas menurut peruntukan Perlembagaan Persekutuan dan
Undang-Undang.
Sementara itu, Baginda mempunyai bidang kuasa keagamaan
sebagai Ketua Agama Islam tertakluk di negeri baginda sendiri, Wilayah
Persekutuan, Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan Sarawak. Manakala, bidang tugas
sebagai ketua agama di negeri lain tertakluk kepada Sultan yang memerintah.
Apabila sesuatu perbuatan, amalan, upacara dipersetujui
Majlis Raja-Raja supaya dilanjutkan ke seluruh Persekutuan maka, ketua agama
Islam di negeri lain hendaklah membenarkan baginda mewakili mereka.
Malah, Baginda memiliki keistimewaan perkenan Rang
Undang-Undang, selepas melalui proses pembentangan di Dewan Rakyat dan Dewan
Negara. Mengikut Perkara 66, Perlembagaan Persekutuan (Pindaan) 1994, kedudukan
Baginda untuk diguna pakai dalam masa 30 hari selepas sesuatu Rang Undang-Undang
dikemukakan kepada Baginda memperkenankan Rang Undang-Undang itu dicapkan
dengan Mohor Besar.
Jika sesuatu Rang Undang-Undang tidak diperkenankan Yang
di-Pertuan Agong dalam tempoh ditentukan dalam Fasal (4), Rang Undang-Undang
itu hendaklah menjadi undang-undang apabila habis masa ditentukan dalam Fasal
itu mengikut cara sama seolah-olah Baginda sudah memperkenankannya.
Antara lain bidang kuasa Yang di-Pertuan Agong iaitu
memanggil Parlimen bersidang dari semasa ke semasa namun, hendaklah jarak
bersidang lebih enam bulan, berkuasa memberhenti dan membubarkan parlimen
melainkan jika dibubar terlebih dulu maka Parlimen hendaklah terus berjalan
selama lima tahun daripada tarikh mesyuarat pertama dan dibubarkan selepas itu.
Malah, Baginda bertanggungjawab melantik Perdana Menteri,
pentadbiran dan pelantikan iaitu kuasa pentadbiran tertakluk kepada
Undang-Undang persekutuan dan Jadual Kedua Perlembagaan dan boleh dijalankan
baginda sendiri, Jemaah menteri atau Parlimen memberi kuasa pentadbiran kepada
orang lain.
Individu dihukum boleh memohon keampunan Baginda Yang
di-Pertuan Agong sebagai langkah terakhir dengan nasihat Lembaga Pengampunan
yang terdiri daripada tiga ahli yang dilantik baginda sendiri iaitu Peguam
Negara atau wakilnya, dan Menteri yang bertanggungjawab atas Wilayah
Persekutuan.
Baginda juga berkuasa mengampun, menangguh dan meringankan
hukuman yang dijatuhkan Mahkamah Syariah Melaka, Pulau Pinang, Sabah, Sarawak
dan Wilayah Persekutuan.
Sebagai pemerintah Tertinggi seluruh Angkatan Tentera Malaysia,
Baginda berhak mengisytiharkan darurat atas nasihat Perdana Menteri sekiranya
berpuas hati ada darurat yang mengancam keselamatan dan ekonomi negara kita.
“Ada juga sekatan terhadap bidang kuasa baginda iaitu
baginda menjalankan tugas raja di negerinya, kecuali tugas Ketua Agama Islam,
memegang jawatan yang ada bayaran sara, mengambil bahagian dalam perniagaan,
menerima bayaran yang boleh dibayar atau berhak kepadanya selaku Raja di
negerinya dan dengan tidak persetujuan Majlis Raja-Raja tidak boleh meninggalkan
Persekutuan lebih daripada 15 hari kecuali atas urusan negara ke suatu negeri
lain.
“Raja diumpamakan pohon dan rakyat adalah akarnya. Tanpa
rakyat, tiadalah Raja. Konsep Raja diibaratkan sebagai payung untuk rakyat
berteduh dan asas atau tonggak kedaulatan Raja. Antara ciri yang perlu ada pada
rakyat adalah tingkah laku mulia, mematuhi perintah Raja dan memohon keampunan
Tuhan.
“Tugas Raja adalah memimpin rakyat, melindungi mereka, dan
menjaga kebajikan masyarakat. Jika tiada negara akan huru hara dan kucar kacir.
Antara ciri yang perlu ada pada Raja adalah pengasih, pemurah, berani dan boleh
memberikan keputusan muktamad. Malah, kewajipan Raja adalah melindungi
kedudukan orang Melayu dan Bumiputera Sabah Sarawak serta menjaga kepentingan
sah bagi kaum lain,” kata Ibrahim lagi sambil mengharapkan generasi muda
meluangkan masa menjenguk dan menghayati pameran dengan kemasukan percuma itu.
Jelasnya, Baginda juga berhak mengeluarkan perintah kepada
suruhanjaya berkenaan supaya diadakan hak istimewa Melayu dan Bumiputera Sabah
Sarawak mengikut kadar ditetapkan Baginda, sesuai dalam perkhidmatan awam,
pemberian biasiswa, keistimewaan pelajaran dan kemudahan khas yang ditetapkan
kerajaan.
Sehubungan itu, rakyat jelata seharusnya memahami malah
menyelami Institusi Raja Berperlembagaan di negara kita.
Sumber: Berita Minggu Malaysia Online.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan