Peribahasa lama Melayu ini kadang kala disalah tafsirkan maknanya. Kesilapan ini memberikan tafsirannya bermula dari kesilap fahaman tentang perpindahan dari tulisan ejaan jawi kepada tulisan rumi.
Ejaan jawi “ba alif taw au kaf” boleh dibunyikan batok mahu pun batuk, dua hal yang amat berbeza. Batok ialah tempurung kelapa, sedang batuk pula ialah sejenis masalah kesihatan yang berkaitan masalah kerongkong atau paru-paru manusia.
Batok yang dimaksudkan dalam peribahasa di atas ialah tempurung kelapa samada bertangkai atau tidak bertangkai yang digunakan untuk mencebok air, biasanya di dalam pasu atau tempayan, untuk membersihkan kaki kita sebelum masuk ke dalam rumah.
Masyarakat Melayu zaman dahulu, kebanyakannya mengusahakan sawah padi. Oleh itu, bila tiba di rumah dari sawah mereka, biasanya dengan kaki berselut atau berlumpur. Untuk mengelakkan terbawa kekotoran dari sawah tadi masuk ke dalam rumah, masyarakat Melayu menyediakan banyak air dalam tempayan atau pasu di tepi tangga. Untuk mencedok air dari dalam pasu atau tempayan ini, disediakan tempurung kelapa yang cantik, biasanya bertangkai kayu. Tempurung kelapa ini disebut batok kelapa atau batok sahaja.
Telah menjadi kebiasaan kepada anak-anak, selepas membasuh kaki, batok tadi dilepaskan di sana sini di tepi tangga tersebut hingga timbulnya peribahasa ini, “Seperti melepaskan batok di tangga.” Suatu kerja yang dilakukan secara tidak konsisten, tidak bersungguh-sunguh.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan